Terwijl technologische oplossingen zoals domotica vaak als de standaard worden gezien voor het opendeurbeleid in de zorg, kiest Aafje, onder meer in ons Geriatrisch Expertisecentrum Smeetsland, bewust voor een andere weg. Vanuit de overtuiging dat de beste zorg voortkomt uit professioneel vakmanschap, hebben we een praktische methode om de balans tussen vrijheid en veiligheid te borgen ontwikkeld. Deze kennis delen wij nu met de hele sector via het gratis zakboekje ‘Open deuren … van idee naar werkelijkheid’.

De discussie over persoonsgerichte vrijheid in de (ouderen)zorg is actueler dan ooit. Zorgorganisaties worstelen dagelijks met de complexe afweging tussen het bieden van bewegingsvrijheid en het waarborgen van de veiligheid van cliënten. Vaak wordt hiervoor een beroep gedaan op techniek. Aafje stelt dat hiermee een belangrijk element verloren kan gaan: de professionele, menselijke afweging.

“Als zorgorganisaties worden we uitgedaagd om anders te denken: van beheersen naar begeleiden en van het sluiten van deuren naar het openen ervan. Dat vraagt om moed,” aldus Guy Buck, voorzitter van de Raad van Bestuur van Aafje. “Dit zakboekje is daarbij een waardevolle steun. Het biedt geen ingewikkelde theorie, maar een duidelijke richting en de praktische handvatten om, vanuit vakmanschap, die stap naar meer mensgerichte vrijheid te zetten.”

Het 64 pagina’s tellende zakboekje is een concrete handleiding die teams helpt om de theorie van een opendeurbeleid om te zetten in een succesvolle, dagelijkse praktijk. Naast een heldere visie bevat het een praktisch stappenplan, herkenbare casuïstiek en checklists met do’s en don’ts.

Het zakboekje bekijken of als exemplaar ontvangen? Dat kan! Bestel het boekje hier.

Intimiteit en seksualiteit zijn belangrijk voor iemands kwaliteit van leven. Door ziekte of ouderdom ontstaan er soms problemen op dit gebied. En die blijken vaak lastig bespreekbaar te maken. Ook voor zorgprofessionals en andere verwijzers. Het Expertiseteam Seksualiteit & Intimiteit van Aafje wil hier verandering in brengen. We stelden teamleden Anikó Hazelebach en Ashley de Sterke drie vragen. 

Waarom is het belangrijk om seksualiteit en intimiteit bespreekbaar te maken in de ouderenzorg, en welke rol speelt het Expertiseteam hierin?

“Seksualiteit en intimiteit horen bij het leven, ook op oudere leeftijd. Maar juist als mensen ouder of ziek worden, ontstaan er problemen op dit gebied”, legt Anikó (GZ-psycholoog en seksuoloog in opleiding) uit. “Jammer genoeg vragen zorgprofessionals hier nog weinig naar, terwijl er vaak veel speelt bij cliënten. Daardoor blijven zaken vaak onopgemerkt én onbehandeld.”

Ashley (verpleegkundig specialist en consulent seksuele gezondheid), vervolgt: “Huisartsen, psychologen en andere specialisten vinden het ingewikkeld om het gesprek hierover aan te gaan. Er is vaak sprake van handelingsverlegenheid of ze zijn bang dat er een probleem naar boven komt waar ze zelf geen oplossing voor hebben. Dat is niet gek. Want seksualiteit komt ook amper aan bod in opleidingen. Juist daarom is het Expertiseteam er: we helpen deze onderwerpen normaliseren, geven scholing, bieden behandeling én ondersteunen verwijzers.

In welke situaties kunnen verwijzers en teams een beroep doen op het Expertiseteam, en hoe ziet die ondersteuning er in de praktijk uit?

“Eigenlijk is geen vraag te gek en is onze expertise heel breed”, zegt Ashley. “Denk bijvoorbeeld aan individuele seksuologische behandeling bij erectiestoornissen of opwindingsproblemen. Maar ook aan begeleiding bij seksueel ontremd gedrag bij dementie.” Anikó vervolgt: “Ons team werkt multidisciplinair. Daar ligt onze kracht. Ashley kijkt mee vanuit het medische stuk en ik biedt psychologische begeleiding. Vaak hangen die factoren met elkaar samen. Zo vullen we elkaar mooi aan en kunnen we cliënten en hun naasten écht verder helpen.”

“Naast hulp op medisch en psychologisch vlak zijn we er ook als iemand zijn kennis bij wil schaven of een keer laagdrempelig wil overleggen; over een cliënt of over seksualiteit en intimiteit in het algemeen.” 

“Durf de vraag te stellen, ook als u de oplossing niet heeft. Want daarvoor zijn wij er.”

Een voorbeeld uit de praktijk:
Anikó: “Een man met de ziekte van Parkinson kwam via de fysiotherapeut van Aafje bij ons terecht. Hij had al langere tijd last van erectieproblemen, maar vond het erg lastig om dit bespreekbaar te maken. Na de intake was meneer zichtbaar geëmotioneerd, zo opgelucht was hij dat hij eindelijk zonder oordeel over dit onderwerp kon praten. Met onze begeleiding en ons medicatieadvies verdwenen zijn klachten uiteindelijk. Dit illustreert maar weer hoe belangrijk het is om dit soort onderwerpen bespreekbaar te maken.”

Wat willen jullie verwijzers en collega’s meegeven die het lastig vinden dit thema aan te kaarten?

Anikó: “Het helpt om het gesprek erover te normaliseren en het onderwerp geleidelijk aan te kaarten. Begin bijvoorbeeld altijd met een bruggetje, zoals: “We weten dat veel ouderen, of specifieker: MS-patiënten of mensen die een CVA hebben gehad, tegen dingen aanlopen op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Mag ik u daar iets over vragen? Zo ja, hoe is dat voor u? De vraag stellen is het belangrijkst. Het is helemaal niet erg als je zelf niet alle antwoorden erop hebt. Want daarvoor zijn wij er.”

Ashley: “Het is ook wel goed om te weten dat het Expertiseteam iemand altijd verder helpt. Ook als we zelf niet de juiste hulp kunnen bieden, kijken we welke vervolgstappen wél passend zijn. Zoals een verwijzing naar een arts-seksuoloog in het ziekenhuis.”

Ook iemand doorverwijzen?

Vanaf 1 oktober kunnen verwijzers cliënten direct doorsturen via Zorgdomein. Voor andere vragen is het team bereikbaar via intimiteit@aafje.nl.

Dit jaar viert het Afasie Trainingscentrum (ATC) van Aafje haar 25-jarig bestaan. Al sinds de oprichting is het centrum een waardevolle plek in Nederland. Waar iedereen met een taalstoornis, vaak als gevolg van een beroerte, elke dag werkt aan communicatie en zelfredzaamheid.

Taalactiviteiten

In tegenstelling tot de algemene dagbesteding draait het in het ATC (naast Aafje Meerweide in Rotterdam) helemaal om taal. Cliënten komen één of meerdere dagen per week, afhankelijk van hun behoefte en herstelproces. De dagen hebben een duidelijke structuur. Met groepsactiviteiten gericht op taalbegrip, woordvinding of schrijven. Daarnaast is er individuele logopedie en waar nodig bijvoorbeeld ergo- of fysiotherapie.

Altijd in ontwikkeling

Logopedisten en afasietherapeuten Anouk van der Keur en Marije van Meurs werken allebei al meer dan achttien jaar in het ATC. Ze hebben het centrum door de jaren zien veranderen, in positieve zin. Anouk: “Vroeger was het meer een dagvoorziening, waar naast taaloefeningen ook andere activiteiten werden aangeboden, zoals koken, gezelschapsspellen of creatieve bezigheden. Nu ligt de focus echt op communicatie en dat werkt heel goed.”

Contact met lotgenoten

Naast therapie is er veel ruimte voor contact met lotgenoten. Marije: “Mensen vinden veel steun en begrip bij elkaar.” Het is mooi om te zien dat ze elkaar vaak ook al begrijpen zónder woorden. Daarnaast worden mantelzorgers even ontlast, doordat hun partner of familielid hier een zinvolle dag heeft. Dat geeft eventjes lucht.”

Unieke rol

Het ATC is een van de weinige Afasie Trainingscentra in Nederland. “Hier komen echt alleen cliënten met afasie. Dat maakt ons bijzonder. Voor verwijzers zijn we dan ook dé plek om iemand naartoe te sturen en de revalidatie voort te zetten na bijvoorbeeld een ziekenhuisopname of een opname in een revalidatiecentrum. Ze weten: hier zit de kennis die nodig is”, vertelt Marije. Anouk vult aan: “En omdat we onderdeel zijn van Aafje, kunnen we makkelijk schakelen met andere zorgdisciplines. Dat maakt het behandeltraject completer en effectiever.”

Volop betrokkenheid

Dat het ATC veel betekent voor cliënten merken Anouk en Marije elke dag. Anouk: “Er is bijvoorbeeld een mevrouw die al twintig jaar komt en andere cliënten bezoeken het ATC ook al jaren. Soms zelfs iedere dag. Ze vinden de activiteiten leuk en nuttig en hebben het onderling ook gezellig. Met deze mensen bouw je echt een band op.” De waardering blijkt ook uit een bijzondere nalatenschap. Marije: “Een oud-cliënt liet ons na zijn overlijden een erfenis na. Voor nieuwe computers en ander materiaal. Daar zijn we natuurlijk heel blij mee.”

Uitdagingen

Toch zijn er ook uitdagingen. Vooral op het gebied van regelgeving. “Soms stopt de financiering als cliënten in een andere gemeente wonen. Terwijl er in hun eigen gemeente geen gespecialiseerd aanbod is voor afasiepatiënten. Dat is heel jammer”, zegt Marije. “Ook een indicatie aanvragen bij de gemeente duurt lang, tot wel dertien weken. Daardoor ligt de revalidatie eigenlijk te lang stil. Gelukkig kunnen we dan vaak wel alvast beginnen met logopedie in de eerstelijn.”

Wensen voor de toekomst

Wat betreft het doorverwijzen van cliënten hebben Anouk en Marije nog wel een wens. “De verwijzingen via ziekenhuizen en revalidatiecentra verlopen over het algemeen goed. Maar een verwijzing rechtstreeks via de huisarts komt bijna nooit voor. We hebben het idee dat huisartsen ons nog niet goed genoeg kennen”, aldus Anouk. “Daar is nog winst te behalen. Want hoe eerder iemand met afasie de juiste behandeling krijgt, hoe beter de resultaten in de komende 25 jaar”, zegt Marije tot slot. 

Meer weten of iemand doorverwijzen? Neem contact op met Anouk (anouk.van.der.keur@aafje.nl) of Marije (marije.van.meurs@aafje.nl). 

Patiënten die revalideren bij Aafje kunnen sneller naar huis. Dankzij de implementatie van een vernieuwd behandelpad is de gemiddelde ligduur in de Geriatrische Revalidatie Zorg (GRZ) succesvol teruggebracht. Deze verbetering is het resultaat van een intensievere, doelgerichte aanpak die structuur biedt, maar tegelijkertijd volledig is toegespitst op de individuele patiënt.

Voor u als verwijzer betekent dit een snellere doorstroom en een grotere beschikbaarheid van onze revalidatieplekken. Voor de patiënt betekent het een snellere, maar vooral ook betere terugkeer naar de eigen, vertrouwde omgeving.

De vraag die u wellicht heeft, is hoe een kortere opnameduur de kwaliteit van zorg kan verbeteren. Het antwoord ligt in ons nieuwe, gestructureerde behandelpad. Dit pad is gebaseerd op de goede voorbeelden en data-analyse, waardoor we precies weten welke interventies op welk moment het meeste effect hebben.

We hanteren één generiek behandelpad, maar de invulling is nooit standaard. Dit is de kern van ons succes. Het generieke pad functioneert als een routekaart die zorgt voor efficiëntie en duidelijkheid voor zowel ons team als de patiënt. Het omvat vaste evaluatiemomenten, een proactieve planning van het ontslag vanaf dag één en een intensievere samenwerking tussen al onze disciplines: van de specialist ouderengeneeskunde en fysiotherapeut tot de ergotherapeut, diëtist en psycholoog.

Meer informatie? Klik dan hier.

Korte, gebroken diensten en eindeloos puzzelen om aan contracturen te komen? Met de pilot ‘Jouw contract, jouw bewuste keuze’ maken wij werken in de wijk aantrekkelijker en duurzamer. Door zorgmomenten beter over de dag te spreiden, kunnen collega’s grotere contracten krijgen, meer rust ervaren en een betere werk-privébalans opbouwen.

Van extra aandacht voor persoonlijke wensen tot de introductie van 8-uursdiensten en speciale routes voor gezinnen. Wij laten zien dat het anders kan. En met resultaat: meer werktevredenheid, minder personeelstekort en vooral: blije medewerkers en cliënten.

Lees meer over de achtergronden en resultaten in het volledige artikel op Nursing.

Sinds april is Marianne Laurman verpleegkundig leider voor het zorgpad COPD binnen Digizorg. Ze is ook al jarenlang longverpleegkundige in de wijkverpleging én heeft een achtergrond in het ziekenhuis. Deze ervaring zet Marianne graag in om verbinding te leggen in de zorgketen. Digizorg speelt hierin een belangrijke rol. “Hoe mooi is het als we met z’n allen kunnen optrekken om de zorg rondom COPD-patiënten zo optimaal mogelijk te maken?”

Dezelfde taal spreken

Digizorg is een digitaal platform dat zorgverleners uit verschillende domeinen samenbrengt. En zorgverleners en patiënten met elkaar verbindt. Marianne: “Met deze tool kunnen we sneller en beter met elkaar communiceren. Met als doel: sneller handelen en uiteindelijk de beste zorg verlenen.” Ook patiënten krijgen toegang – via een app. Hierin vinden ze informatie over hun behandeling en zien ze wie daarbij betrokken zijn. “We zijn ook bezig met een chatfunctie. Zodat patiënten zelf en snel contact kunnen leggen met hun behandelaren.”

Verbinding zoeken

Een van de belangrijkste taken van Marianne is het leggen van verbinding tussen die behandelaren. “Het ziekenhuis en de wijkverpleging staan bijvoorbeeld vaak ver van elkaar af. Ze weten niet altijd wat de ander doet. Mijn uitdaging is om al die werelden dichter bij elkaar te brengen: van ziekenhuis tot VVT en van huisarts tot fysiotherapeut. We hebben nu twee van de drie werksessies gehad, waarin we samen bepalen wat er nodig is op het platform. Iedereen is heel enthousiast. Er ontstaan goede gesprekken en initiatieven. Dan weet je: we zijn op de goede weg.”

Digizorg vervangt de bestaande systemen niet, maar sluit er juist op aan. Dat maakt het krachtig.

Idee van een ervaringsdeskundige

Marianne had eerst zo haar twijfels over Digizorg. “Ik dacht: alweer een app? Wat voegt dit toe?” Maar haar twijfel verdween al snel. “Digizorg vervangt de bestaande systemen niet, maar sluit er juist op aan. Dat maakt het krachtig.” Ook de visie van Digizorg – een toekomst waarin zorg moeiteloos digitaal samenwerkt en patiënten zelf de regie houden – spreekt haar aan. “Het mooie is dat het platform een idee is van een patiënt uit het Erasmus MC, die zelf merkte hoe versnipperd de zorg kan zijn.”

Vooruit kijken

De komende maanden staat er nog veel op de planning: de laatste werksessie, de technische voorbereidingen voor de eerste uitrol, het verder verzamelen van alle initiatieven én het stroomlijnen van het COPD-zorgpad en patiëntenproces.

“We beginnen klein en regionaal. Inmiddels zijn er 29 zorgaanbieders en 50.000 patiënten aangesloten en het uiteindelijke doel is dan ook landelijke dekking.” Maar zover is het nog niet. “We kijken bij de verdere aanpak ook naar andere zorgpaden. Want uiteindelijk verschilt het patiëntenproces niet veel van elkaar.”

Marianne sluit af met een oproep: “Werk je met COPD-patiënten of heb je een initiatief op dit gebied? Laat het me weten. Het draait tenslotte allemaal om samenwerking.”
Contact opnemen kan via mlaurman@aafje.nl of 06 4664 2214.

Tijdens de inspiratiebijeenkomst ‘Duurzame inzetbaarheid, voor en door zorgaanbieders’ bij a.s.r. verzekeringen deelde Mariska van Oosten, manager wijkverpleging, haar visie op verandering in de zorg.

De kern? Succesvol veranderen doe je samen. En dat begint met:

• Focus en actieve betrokkenheid van de juiste partijen.
• Ruimte om te experimenteren, fouten te maken en daarvan te leren.
• Het goede gesprek met medewerkers, belangrijker dan meer formatie of FTE’s.
• Denk buiten de gebaande paden. Begeleid teams in het loslaten van oud denken.
• Samen successen vieren, delen en blijven leren.
• Geloof erin en draag dit uit.

Transitie vraagt om een andere manier van denken én doen. Dat kost tijd, maar die investering betaalt zich dubbel en dwars terug. Met grotere contracten binnen de wijkverpleging. En als mooie bijvangst meer draagvlak, saamhorigheid en werkplezier.

Alleen ga je snel, samen kom je verder!

Hoe bied je goede zorg als het aantal ouderen groeit en de druk op zorgprofessionals verder toeneemt? Aafje wijkverpleging komt met een antwoord op die vraag: een innovatieve, multidisciplinaire manier van werken waarin zorg, welzijn en technologie samenkomen. Door disciplines te verbinden en slimme keuzes te maken, zorgt Aafje voor snelle en passende ondersteuning voor elke cliënt. 

Slim samenwerken

Centraal in deze aanpak staat het Multidisciplinair Indicatiemoment (MDI): een wekelijkse online bijeenkomst waarin wijkverpleegkundigen, ergotherapeuten, zorgtechnologie-deskundigen en professionals uit het sociaal domein samenkomen. Ze bespreken binnenkomende zorgvragen aan de hand van drie richtinggevende vragen: Wat kan de cliënt zelf (weer) doen? Welke ondersteuning biedt iemands netwerk? En hoe kan technologie helpen? Zo wordt de zelfstandigheid en eigen regie van een cliënt vergroot, de zorginzet verkleint en is preventie eerder mogelijk.

Een succesvol voorbeeld

“Een meneer met een beperkt sociaal netwerk had ondersteuning nodig bij het douchen, vanwege inspanningsgebonden benauwdheid als gevolg van COPD. Door samen te oefenen met zittend douchen en het gebruik van een lichaamsföhn, is hij nu weer in staat zelfstandig te douchen. Daarnaast heeft hij wekelijks contact met een digicoach, die hem ondersteunt bij het vergroten en behouden van zijn zelfredzaamheid, ook op sociaal vlak.”

Van experimenteren naar beroepspraktijk

Na het succesvolle experiment met deze nieuwe werkwijze in de regio Dordrecht breidt Aafje deze werkwijze uit naar andere wijkteams. Dit gebeurt met behulp van procesbegeleiding en het ’train-de-trainer principe’. Waarbij collega’s elkaar opleiden en helpen, zodat de MDI-werkwijze duurzaam wordt geïmplementeerd en alle betrokken zorgprofessionals goede ondersteuning krijgen.

Innovatie met impact in het werkveld en daarbuiten

De multidisciplinaire aanpak biedt niet alleen een oplossing voor de stijgende zorgvraag en complexere zorgsituaties. Het maakt de zorg ook slimmer en efficiënter, waarbij de cliënt altijd de regie houdt. Niet voor niets is Aafje wijkverpleging genomineerd voor de Anna Reynvaan praktijkprijs. En binnenkort deelt de zorgorganisatie haar ervaringen met deze mooie ontwikkeling op het congres ‘Zeggenschap in zorg en sociaal domein’.

Sinds januari 2025 is Spoedzorg Drechtsteden (SZD) actief; een samenwerkingsverband dat spoedzorg in de wijk sneller, efficiënter en beter georganiseerd maakt. Na 100 dagen blikken we graag terug op een krachtige start.

SZD is een gezamenlijk initiatief van zorgorganisaties in de regio Drechtsteden. Het team bestaat uit zorgprofessionals met ervaring in acute wijkverpleging en werkt via duidelijke zorgpaden om snel en doelgericht op te schalen wanneer dat nodig is. “De eerste 100 dagen laten zien dat samenwerking loont,” zegt Marcello Koedoot,  Manager acute zorg bij Huisartsenpost DrechtDokters. “We leveren nu via negen zorgpaden passende zorg op het juiste moment, op de juiste plek. Dat komt ten goede aan patiënt en verwijzer.”

Snel schakelen en zichtbaar resultaat

SZD ontvangt gemiddeld 180 telefoontjes per week. Daarvan wordt 93% direct beantwoord. Gemiste oproepen? Die worden altijd teruggebeld. Opvolging is gegarandeerd.

De resultaten tot nu toe:

• Minder onnodige inzet van SEH en HAP
• Betere inzet van zorgprofessionals tijdens piekmomenten
• Snelle respons op spoedzorgvragen
• Positieve reacties van patiënten en huisartsen

Professionals die het verschil maken

Het team startte met 12 zzp’ers. Inmiddels hebben 10 van hen gekozen voor een vast dienstverband. Karien Soeteman, manager wijkverpleging Drechtsteden bij Aafje: “Dat zegt veel over de betrokkenheid én de kwaliteit van dit team.” Ook vanuit het team klinkt enthousiasme. Verpleegkundige Alicia Babel: “Er is ruimte voor groei, overleg en ontwikkeling. In september start ik een verkorte duale opleiding tot wijkverpleegkundige – dankzij SZD.”

Blik op de toekomst: uitbreiden en verdiepen

In de komende maanden wil SZD verder groeien. “We willen nieuwe zorgpaden ontwikkelen en de samenwerking met acute zorgpartners en de meldkamer versterken,” vertelt Koedoot. Karien Soeteman sluit af met een oproep: “Organisaties die willen aansluiten bij SZD zijn van harte welkom. Samen maken we het verschil in de regio.”

Meer weten? Klik hier voor meer informatie over Spoedzorg Drechtsteden